Ieder jaar vindt in Cagliari ‘Festa di Sant’Efisio’ plaats, een unieke en indrukwekkende processie die je absoluut gezien moet hebben. Jaarlijks op 1 mei tonen de Sardijnen hun dankbaarheid aan Sant’Efisio met een processie te voet, de langste van Europa en wellicht zelfs ter wereld. Gekleed in kleurige klederdracht en prachtige kostuums leggen de deelnemers hun bedevaart af van Cagliari naar Nora en weer terug. Een voetreis van vier dagen.

Van martelaar tot beschermheilige

Om de symboliek van deze processie te begrijpen is wat achtergrondinformatie wel handig. Eerst wat interessante geschiedenis dus. Efisio werd geboren in Klein-Azië en werd door de toenmalige keizer Diocleziano naar Sardinië gestuurd. Het Christendom was net in opkomst en Efisio’s opdracht was om de verspreiding hiervan tegen te gaan. Aan het begin van zijn tocht kreeg Efisio een visioen van een gloeiend kruis aan de hemel dat daarna in zijn rechterhand gekerfd stond. Hij bekeerde zich tot het Christendom en werd uiteindelijk als martelaar in Nora ter dood gebracht. Daarna werd hij benoemd tot beschermheilige –Sant’Efisio- van de stad Cagliari.

De processie van Sant’Efisio heeft zijn oorsprong halverwege de 17^e eeuw toen op Sardinië de pest uitbrak. De inwoners van Cagliari zochten hulp bij hun beschermheilige, Sant’Efisio. Uiteindelijk verdween de pest een aantal jaren later waarna de belofte gedaan werd om de beschermheilige jaarlijks te bedanken voor de hernieuwde gezondheid. Dat leidde in 1657 tot de eerste Sant’Efisio processie.

Rozenkransen, rozenblaadjes en rozengeur

De voorbereidingen beginnen al op 29 en 30 april met het aankleden van het beeld van Sant’Efisio in zijn rode mantel, een kraag en manchetten van kant, zijn sieraden en medailles, een zilveren zwaard en een gouden kroon.

1 Mei, de dag van de grote processie

Op 1 mei begint de dag met de heilige mis in ‘la Chiesa di Sant’Efisio’, een kerkje in de wijk Stampace in Cagliari. De processie begint na de heilige mis rond het middaguur vanuit Stampace. In de straten van Cagliari is het dan al erg druk, dus als je een goed plaatsje wilt bemachtigen moet je er vroeg bij zijn. De processie wordt voorafgegaan door een aantal ossen die kleurige boerenwagens voorttrekken, ‘le traccas’. De karren zijn versierd met schitterende wandkleden, bloemen en typisch Sardijnse producten. Daarachter lopen de Sardijnse folkloristische groepen gekleed in de prachtige traditionele klederdrachten van Sardinië. Dit is een schitterend deel van de optocht met ontelbare kleuren, pracht en praal.

Meer dan 5.000 mannen, vrouwen en kinderen, waarvan sommige blootsvoets, komen voorbij. Tijdens het lopen bidden ze de rozenkrans of zingen heilige liederen over Sant’Efisio, ‘is goccius’. Daarna volgen de ridders te paard, de schutters en een vertegenwoordiger van de gemeente.

De rij wordt gesloten door de broeders en zusters van het Broederschap. Daarna volgt het hoogtepunt van de processie: het beeld van Sant’Efisio begeleid door de typisch Sardijnse klanken van de ‘launeddas’, een kippenvelmomentje… Op de Via Roma, lopend over een tapijt van geurige rozenblaadjes, ‘s’arramadura’, wordt de processie verwelkomd door de sirenes van de aangemeerde schepen in de haven van Cagliari.

De voettocht van Cagliari naar Nora

Vanuit Cagliari gaat de uitgedunde stoet -niet iedereen loopt de gehele processie- verder naar Giorgino, daar wordt het beeld van Sant’Efisio ontdaan van zijn kostbare juwelen. De processie gaat verder via Maddalena Spiaggia, Su Loi, Villa d’Orri naar Sarroch waar de nacht wordt doorgebracht. Op 2 mei wordt de tocht vervolgd via Villa San Pietro en Pula naar Nora waar hij ’s avond arriveert. In vrijwel alle stopplaatsen op de route wordt een heilige mis opgedragen, al dan niet in de buitenlucht. De gehele 3^e mei blijft het beeld van Sant’Efisio in Nora voor een herdenking. Later op de dag is er een processie over het strand van Nora.

De emotionele terugkomst in Cagliari

Op 4 mei rond middernacht keert Sant’Efisio met zijn rode mantel en juwelen in een verlichte draagkoets terug naar het kerkje van Stampace. Deze emotionele tocht door de straten van Cagliari wordt begeleid door een schilderachtig verlichte processie van folkloristische groepen en honderden pelgrims. Het bekijken van deze unieke belevenis kost je een aantal uren van je nachtrust maar is absoluut de moeite waard.

Wil je deze bijzondere traditie zelf meemaken? Eva Sardinia heeft een prachtig hotel, Hotel Villa Fanny aan de rand van het centrum van Cagliari van waaruit je alle festiviteiten gemakkelijk kunt bereiken.